Governu Garante Merkadu Ba Povu Produtor
MTCI TIMOR-LESTE
LAUTEM – Programa governu ‘ Povu Kuda Governu Sosa ’ atu hakbi’it agrikultor sira oinsa hadia vida moris no bele muda oituan povu agrikultor nia moris. Epifanoi Faculto, xefe inspeksaun alimentar hateten lia hira ne’e iha Kom, Sesta (23/10) bainhira halo vizita servisu kampana sosa produtu local no fahe informasaun kona-ba turismu.
Nia hateten agrikultor sira moris iha risku nia okos. Tanba ne’e husi programa ‘Povu Kuda Governu Sosa’ ne’e mak kria oinsa hadia vida moris povu agrikultor nia bele muda.
“Programa ida ne’e bele muda oituan povu agrikultores nian moris, no fo insentivu ba agrikultor sira. Tuir mai Timor Leste sei la depende ba importasaun husi rai liur. No substitui produtu sira ne’ebe mak durante ne’e Timor Leste depende ba importasaun deit,” nia hateten.
MTCI ba iha fatin barak, povu barak hatama preokupasaunkona ba komunidade Baraka mak rai sira nia foremungu batar too fohuk Batar no Mina Nu mak produtu povu nian iha Kom, Atu realisa programa ne’e governu presiza tebes povu agrikultores nia inisiativu no involvemientu.
“Ne’eduni Povu kuda governu sosa signifika katak povu kuda mak produtor, governu sosa no garante merkadu ba povu, tanbe ne’e governu atual hasai programa povu kuda governu sosa, No governu rasik mak sei garantia merkadu ba produtu tomak” dehan Epifanio.
Epipfanio hatutan “Tanba la sosialisa no komunikasaun la lao to’o iha base, iha tinan 2008 MTCI sosa la ho kuantidade barak, maibe hahu husi Janeiro to’o Setembru 2009 governu gasta ona orsamento metade husi orsamentu total husi orsamento Sete Milhoens dolar Amerikanu ne’ebe aloka ba programa ne’e”.
Tanba ne’e mak Epifanio husu ba autoridade local sai hanesan perseru ho MTCI nune’e bele indika produtu sai ida mak moria iha suku ne’e nia laran iha koperativa no emresariu ruma ne’ebe iha kapasidade finanseiru hodi hola povu nia produtu.
Nia hatutan ba oin bele desenvolve diak liu tan oinsa komunidade nia involvementu ba programa ne’e. Kona ba produtus ne’ebe governu sei sosa iha kedas tabela ba kada kilu. Governu iha planu barak atu sosa hanesan batar, foremungu, fore rai no, sel-seluk tan.
Hare sei wain hira iha emprezarius sira mai sosa karik tenke tuir tabela ne’ebe governu determinadu ona. Epifanio esplika ano fisikal 2010 MTCI aloka nafatin osan halo kontinuasaun ba programa ne’e fiar katak iha 2010 no 2012 povu bele ona fa’an sira nia produtu ba governu.
Produtu sira ne’ebe hola sei la sai ba liur, sei iha akordu ho Ministeriu seluk hanesan Saude no Edukasaun, Sosial hodi hare kona-ba nesesidades oinsa distribui aihan sira ne’e.
